تخمین عیار به روش فازی اصلاح شده (مطالعه موردی: کانسار طلای دره اشکی اصفهان)

امروزه استفاده از علم زمین­آمار در تخمین ذخیره معادن به دلیل استفاده از ابزار­های قوی در شناسایی تغییرات موجود در منطقه همچون واریوگرام امری متداول است. این اصل تا زمانی استوار است که متغیر ناحیه­ای دارای ساختار فضایی مناسبی در منطقه باشد. در غیر این صورت زمین­آمار نیز قادر به تخمین دقیق عیار در نقاط مختلف نخواهد بود. در این­گونه موارد که متغیر ناحیه­ای ساختار فضایی ضعیفی از خود نشان می­دهد (به طور مثال کانسار­های طلای رگه­ای)، نسبت اثرقطعه­ای به سقف واریوگرام بالا است، تعداد داده کمی در دسترس است، روش­های مبتنی بر منطق فازی کاربرد پیدا می­کند. روش تخمین ذخیره فازی بر اساس الگوریتم خوشه­یابی فازی میان­مرکز (fcm) عمل می­کند. از آنجا که این الگوریتم برای ایجاد مراکز خوشه اولیه از توابع تصادفی استفاده می­کند و به دلیل طبیعت خاص داده­های معادن طلا شامل حجم زیادی داده با عیار در حد زمینه و تعداد کمی داده آنومال، قادر به بازتولید مراکز خوشه معتبر و مطابق با واقعیت نیست. در این مطالعه با تفکیک جامعه داده­ها، مراکز خوشه­­ها با اعتبار بیشتری تعیین شده و الگوریتم تخمین قادر به ارائه نتایج دقیق­تری بوده است. در نهایت با انجام اعتبار­سنجی، دقت سه روش مقایسه شده است به طوریکه خطای جذر میانگین مربعات (rmse) روش تخمین فازی معمولی و روش کریجینگ به­ترتیب 0.205 و 0.162 به­دست آمد. روش اصلاحی قادر بود این پارامتر را به مقدار 0.107 کاهش دهد. همچنین این روش قادر بوده است پارامتر­های آماری و زمین­آماری توزیع داده­های واقعی را با دقت بیشتری نسبت به دو روش دیگر تشخیص دهد.